PTTK Tarnów

Na jakiej zasadzie działa system GPS?

System GPS składa się z zestawu 24 satelitów krążących wokół Ziemi po sciśle określonych orbitach. Nadają one sygnał odbierany przez urządzenia na Ziemi. Zawiera on informacje o chwilowym położeniu satelitów oraz czasie. Analizując te dane oraz opóźnienie sygnału odbieranego od poszczególnych satelitów (zależne od odległości od nich), odbiornik sam oblicza położenie. Odbywa się to bez wysyłania jakichkolwiek sygnałów przez odbiornik. Wbrew powszechnej opinii, satelity nie śledzą odbiorników i nie określają ich położenia. W nowoczesnych odbiornikach obliczoną pozycję możemy obserwować na mapie, często widocznej w perspektywie. Mapy pokazują drogi i inne obiekty - w niektórych urządzeniach obraz całkiem nieźle odwzorowuje rzeczywistość z trójwymiarowymi budynkami i znakami drogowymi. Ważną cechą map jest funkcja autoroutingu, pozwalająca na tworzenie tras z wykorzystaniem dróg, a nie "na przełaj". Logika rządząca tworzeniem dróg bywa częstym mankamentem GPSów, ale nawet jeśli urządzenie opracuje nieoptymalną trasę, to możemy być pewni, że i tak dojedziemy do celu. Bez GPSu nie jest to takie oczywiste.

Co to jest WAAS/EGNOS?

Jest to system zwiększania dokładności wskazań GPSów na podstawie poprawek przekazywanych przez dodatkowe satelity geostacjonarne. Wskutek drobnych zmian orbit podstawowych satelitów GPS oraz losowych zjawisk w jonosferze Ziemi, docierające do odbiorników sygnały są obarczone błędami, obniżającymi dokładność wskazań pozycji. Aby je zniwelować, na Ziemi ustawione są stałe odbiorniki, porównujące swoje znane położenie z tym obliczonym z sygnału GPS. Na podstawie różnicy obliczana jest poprawka, wysyłana do satelity geostacjonarnego, skąd na bieżąco ściągają ją inne odbiorniki. System ten w Ameryce nosi nazwę WAAS, w Europie EGNOS, a na Dalekim Wschodzie - MSAS. Pozwala poprawić dokładność wskazań GPSu z ok. 5 m nawet do 1 m. Odebranie sygnału z poprawką w Europie wymaga dobrej widoczności południowej części nieba.

Co daje mi TMC?

TMC to nadawane drogą radiową i odbierane przez specjalny moduł nawigatora informacje o utrudnieniach na drodze - korkach, wypadkach itp. Dzięki nim odbiornik może tymczasowo zablokować nieprzejezdny odcinek i zaproponować objazd, zanim utkniemy. Niestety, w Polsce komunikaty TMC nie są jeszcze nadawane i nie wiadomo, kiedy to się zmieni. Jednak już w Czechach lub Europie Zachodniej możemy z nich korzystać.

Co może przeszkodzić w działaniu nawigacji?

Pracę GPSu utrudniają przeszkody ograniczające widok nieba - mury budynków, blachy karoserii samochodu czy drzewa w gęstym lesie. Problemów może przysporzyć nawet tzw. szyba atermiczna, powleczona cienką warstwą metalu. Dlatego w trudnych warunkach ważna jest wysoka czułość modułu odbiorczego oraz zapewnienie antenie jak najlepszego położenia. Innym problemem mogą być zakłócenia sygnałów radiowych w okolicy częstotliwości 1575 MHz. Istnieją urządzenia zakłócające, które celowo produkują szum radiowy w tym paśmie. Kupują je niektórzy kierowcy, naiwnie sądząc, że dzięki nim szef nie udowodni im “lewego kursu” służbowym samochodem.

Czy mapa w urządzeniu sama się aktualizuje przez satelity?

Nie, satelity podają tylko dane pozwalające na określenie położenia. Aktualizacja map wymaga połączenia z komputerem i przesłania danych, uprzednio ściągniętych z Internetu lub dostarczonych na płycie instalacyjnej. Wyjątkiem jest system NaviExpert, działający na smartfonach, w którym mapy są na bieżąco ściągane przez GPRS podczas każdej podróży, więc użytkownik zawsze korzysta z aktualnej wersji znajdującej się na serwerze.

Czy w domu nawigacja bedzie działać?

Moduł GPS musi “widzieć” satelity, aby określić położenie. W domu jest to możliwe tylko w pobliżu okien. Duże znaczenie w tym przypadku ma czułość odbiornika. Trzeba jednak mieć na uwadze, że system GPS nie jest przeznaczony do użycia w pomieszczeniach. Sporym postępem w tej dziedzinie może być tryb Dead Reckoning, wprowadzany w najnowszych modelach samochodowych. Wykorzystuje on przyspieszeniomierze do pomiaru zmian położenia po utracie sygnału GPS i pozwala na nawigację np. w tunelach i krytych parkingach. W miarę upływu czasu błędy obliczeń DR zwiększają się, dlatego wskazane jest jak najczęstsze korygowanie ich sygnałem GPS.

Czy mając GPS, będę mógł zdalnie lokalizować swój pojazd?

Typowe urządzenie nawigacyjne nie umożliwia tego. Istnieją jednak urządzenia zwane lokalizatorami, które oprócz modułu GPS mają też moduł GSM z kartą SIM (jak w telefonie komórkowym). Pozycja określona przez GPS może być więc przesyłana na zewnątrz w trybie ciągłym za pomocą transmisji pakietowej (GPRS), lub na żądanie, SMSem. Pakiety danych z lokalizatora najczęściej przesyłane są na serwer, za pomocą którego osoba monitorująca może obserwować położenie lokalizatora na mapie. Można to robić samemu, ale istnieją też firmy profesjonalnie zajmujące się monitorowaniem pojazdów - nie tylko ich położenia, ale np. ilości paliwa w zbiorniku, co pozwala na wykrywanie nadużyć. Lokalizacja wiąże się z kosztami używania sieci GSM, może być też konieczne opłacenie abonamentu w firmie oferującej usługi lokalizacyjne.

Alternatywa dla systemu GPS

Chcąc się uniezależnić od amerykańskiego systemu GPS, Unia Europejska czy inne kraje pracują nad własnym systemem nawigacyjnym.

Galileo – europejski system nawigacji satelitarnej.

Glonass - rosyjski system nawigacji satelitarnej.

Beidou/Compass - chiński system nawigacji satelitarnej.

IRNSS - indyjski system nawigacji satelitarnej.

SPRZĘT

Jaki GPS najlepiej kupić?

To bardzo ogólne pytanie. Nie ma jednego urządzenia najlepszego do wszystkiego. Trzeba określić, czy ma to być GPS do samochodu, turystyczny, czy może żeglarski albo lotniczy. W każdej z tych grup istnieje szeroki wachlarz modeli różniących się funkcjonalnością i ceną. Co ciekawe, wszystkie mają zbliżoną maksymalną dokladność (ok. 2 m) i podstawowe funkcje (np. wskazywanie aktualnej pozycji czy kierunku do celu). Najchętniej polecanym producentem jest Garmin. Wynika to ze spójności wszystkich jego produktów. Pomijając niewielkie wyjątki, każda mapa w formacie Garmina będzie działać na każdym jego odbiorniku. Format map jest otwarty, co stwarza możliwość opracowywania map przez zewnętrzne firmy, a nawet samych użytkowników. Sprawia to, że na Garmina dostępne są setki map, w tym wiele za darmo.

Lepiej mieć GPS z rozwojową mapą, czy tanie urządzenie z hipermarketu?

GPS jest tylko tak dobry, jak jego mapa. Ważne jest zatem, żeby mapa była jak najlepsza, i to nie tylko teraz, ale i w przyszłości. Należy zatem sprawdzić możliwość aktualizacji danych, żeby po pewnym czasie nie okazało się, że co prawda kupiliśmy GPS tanio, ale jest on już praktycznie bezużyteczny. To jest zakup na lata, więc oszczędność kilkuset złotych nie ma większego znaczenia.

Czym, poza ceną, różnią się od siebie urządzenia dostępne na rynku?

Oferta GPSów jest bardzo bogata. Urządzenia różnią się głównie przeznaczeniem - zupełnie inaczej wyglądają GPSy turystyczne, samochodowe, morskie czy lotnicze. W ramach poszczególnych grup główne różnice dotyczą wielkości i jakości ekranu, wodoodporności, rodzaju modułu odbiorczego GPS (chipsetu), obecności dodatkowych modułów (Bluetooth, TMC, GSM, FM). Różne są wgrane mapy (lub nawet nie ma ich wcale), dodatkowe funkcje multimedialne (odtwarzacze muzyki, filmów i zdjęć, a nawet gry), wielkość pamięci, rodzaj zasilania i czas pracy na baterii. Co ciekawe jednak, w dobrych warunkach wszystkie GPSy wykazują bardzo podobną dokładność wskazań pozycji.

Co muszę mieć, żeby używać nawigacji, wędrując pieszo?

Istnieje wiele typów GPSów turystycznych - należy wybrać jeden z nich. Najlepiej sprawdza się model z mapami, ale te najprostsze również spełniają swe zadanie, umożliwiając nawigację względem punktów wprowadzonych przez użytkownika. Do modeli mapowych oczywiście przyda się też mapa - najlepiej topograficzna. Zasilanie przez kilkanaście (lub nawet więcej) godzin zapewniają najczęściej dwie baterie AA ("paluszki"), więc nie musimy nosić ze sobą ładowarki ani szukać w lesie gniazdka elektrycznego. Do dłuższych wędrówek natomiast zupełnie nie nadają się palmtopy - są zbyt delikatne i za krótko działają na baterii.

Czy można zainstalować nawigację na quada, rower czy motocykl?

Można - są modele przeznaczone specjalnie dla tych pojazdów. Na quada i na motocykl będzie to urządzenie nie tylko wodoodporne, ale i paliwoodporne, a ponadto przystosowane do mało precyzyjnej obsługi w rękawicy. Urządzenia rowerowe wspomagają sportowców, pozwalając także na pomiar wysiłku kolarza. Ci, którzy nie chcą inwestować w urządzenia specjalizowane, mogą też użyć popularnych GPSów ręcznych - można do nich dokupić uchwyty rowerowe do mocowania na rurze kierownicy.

Czy są jakieś modele przystosowane do pracy na wodzie?

Najprostszymi GPSami, które mogą się tu przydać, są modele turystyczne. Są one odporne na zanurzenie do 1 metra w czasie do pół godziny (norma IPX7). Niektóre wersje mają pływające obudowy. Bardziej wymagający żeglarze mogą wybierać wśród urządzeń montowanych na stałe w jednostce pływającej, wyposażonych w szczegółowe mapy akwenów. Niektóre GPSy wodne mogą współpracować z echosondami, pozwalającymi obserwować dno i obiekty podwodne (np. ryby).

Czego potrzebuję, żeby zmierzyć pole?

Wystarczy ręczny odbiornik GPS, najlepiej z podłączoną anteną zewnętrzną. Pomiar polega na obejściu granic pola z GPSem. Wynik otrzymujemy natychmiast po zakończeniu pomiaru. Trzeba mieć na uwadze, że dokładność pomiaru zależy od dokładności określenia pozycji oraz od kształtu pola (im bardziej wydłużone, tym większe błędy). Dopuszczalny przez Unię Europejską błąd wynosi 3%, dlatego warto powtórzyć pomiar kilka razy, żeby sprawdzić, czy wahania wyników nie są zbyt duże.

Czy mogę mieć nawigację na laptopie albo telefonie komórkowym?

Oczywiście, tak. Telefonów komórkowych z modułem GPS jest na rynku coraz więcej. Wiele starszych modeli, wyposażonych w moduł Bluetooth, może współpracować z zewnętrznym odbiornikiem GPS. Natomiast nawigacja w oparciu o notebooki zdecydowanie wychodzi z użycia. Mimo, że każdy komputer można wyposażyć w moduł GPS (Bluetooth lub kablowy), to korzystanie z niego w czasie jazdy jest wybitnie niewygodne, a nawet niebezpieczne. Sprawdza się jedynie w ciężarówkach, autobusach i w nawigacji wodnej. W pozostałych zastosowaniach lepiej użyć mniejszych urządzeń.

Ile czasu nawigacja wytrzyma bez zasilania?

Od ok. 2 godzin (palmtop z modułem GPS) do nawet ponad 30 godzin (niektóre modele turystyczne).

Czy mogę oglądać zdjęcia lub słuchać mp3 z urządzeń do nawigacji?

Wiele GPSów samochodowych umożliwia oglądanie zdjęć, słuchanie muzyki, a nawet oglądanie filmów z plików zapisanych w pamięci. Istnieją nawet modele z tunerem telewizyjnym. Jeśli zatem nasz aparat cyfrowy zapisuje zdjęcia na kartach pasujących także do GPSu (najczęściej są to karty SD), to wygodniej obejrzymy je na większym ekranie nawigatora niż malutkim aparatu. W podróży lepiej słuchać muzyki odtwarzanej przez GPS niż z radia, ponieważ jest ona wstrzymywana podczas wygłaszania komunikatów nawigacyjnych i nie przeszkadza w ich odbiorze. Niektóre modele mają nadajnik FM, umożliwiający słuchanie dźwięku z GPSa przez samochodowy zestaw nagłaśniający.

Jaka karta pamięci pasuje do GPS?

Większość urządzeń samochodowych korzysta z kart SD, a ręcznych - z ich zmniejszonej wersji MicroSD. Bez kłopotów można używać kart o pojemności do 2 GB. Większe często nie są rozpoznawane przez czytniki. Dodatkowo warto wiedzieć, ze nawet jeśli Garmin rozpozna kartę 4 GB, to może korzystać z maksymalnie 2-gigabajtowej porcji map. Nic jednak straconego - na wolnym miejscu możemy umieścić np. pliki MP3, by podczas jazdy słuchać ulubionej muzyki.

Po co mi SiRF?

Moduł odbiorczy (chipset) SiRFstarIII nie jest wyraźnie dokładniejszy od konkurencyjnych, ale ma ogromną zaletę: większą czułość. Dzięki niej jest w stanie odebrać sygnał z satelitów i określić pozycję w trudnych warunkach, np. w lesie lub wśród wysokich budynków, gdzie widoczność nieba jest bardzo ograniczona. Mniej czułe chipsety przy słabej widoczności nieba często nie są w stanie podjąć pracy.

Jaki wyświetlacz jest najlepszy?

Najpopularniejsze są ekrany o przekątnych 3,5 i 4,3 cala. Jednak ważniejsza od wielkości jest czytelność w różnych warunkach oświetleniowych, np. w ostrym słońcu. Warto zwrócić na to uwagę, wybierając GPS. Jeśli nie możemy sprawdzić tego osobiście, warto zasięgnąć opinii na internetowych forach użytkowników GPS.

Czy urządzenia nawigacyjne mają dostęp do Internetu?

Taki dostęp mają palmtopy, których można używać m.in. do nawigacji. Modele wyposażone w odpowiednie moduły można skomunikować z telefonem przez łącze Bluetooth, co pozwala korzystać z Internetu przez transmisję pakietową (GPRS - opłata zależna od ilości danych, a nie od czasu połączenia), lub podłączać do sieci lokalnych lub hotspotów za pomocą łączy Wi-Fi. Każdy palmtop można natomiast połączyć z Internetem, podłączając go kablem USB do komputera, którzy ma taką łączność.

Czy rysik jest potrzebny?

Nowe programy nawigacyjne nie wymagają użycia rysika. Wygodniej i szybciej obsługuje się urządzenie palcem. Jednak w starszych programach wiele opcji jest umieszczonych tak, że trafienie w nie palcem jest zbyt trudne - wtedy konieczny jest rysik. Takich programów jednak nie polecamy.

Czy da się oglądać TV w urządzeniu nawigacyjnym?

Niektóre, najbardziej zaawansowane i drogie modele samochodowych odbiorników GPS mają wbudowany tuner telewizyjny i wejście DVD. Przeważnie są to urządzenia nieprzenośne, wbudowane w kokpit. Niektóre z nich pozwalają podłączyć dodatkowe ekrany zabudowane np. w zagłówkach - dzięki nim osoby siedzące z tyłu mogą oglądać film, podczas gdy kierowca korzysta z nawigacji.

Czy z nawigatora mogę zadzwonić lub wysyłać pocztę?

Istnieją urządzenia, które to umożliwiają. Potrzebny jest do tego moduł GSM lub Bluetooth (do połączenia z telefonem użytkownika). Moduły GPS i GSM występują w smartfonach - trzeba jednak przyznać, że są to bardziej telefony niż urządzenia nawigacyjne. GPSami z prawdziwego zdarzenia są natomiast nawigatory samochodowe, których wyższe modele są wyposażane w moduł Bluetooth. Umożliwia on korzystanie z GPSu jak z zestawu głośnomówiącego, dającego dostęp także do spisu telefonów czy SMSów. Korzystanie z poczty elektronicznej umożliwiają smartfony i palmtopy, które również często są wyposażone w GPS.

MAPY

Jaka mapa jest najlepsza?

Nie da się tego jednoznacznie stwierdzić. Zależnie od konkretnego miejsca, poszczególne mapy mogą prezentować różną jakość odwzorowania. Ogólnie w Polsce przodują GPMapa, AutoMapa i MapaMap, chociaż można znaleźć miejscowości, które najlepiej będą wyglądały np. w CityNavigatorze. Trzeba też pamiętać, że w przypadku map z PDA (palmtopów) i PNA (urządzeń nawigacyjnych z Windows CE) otrzymujemy nie tylko informacje geograficzne (jak w Garminie), ale cały program nawigacyjny. Oznacza to, że należy ocenić także jego funkcjonalność i ergonomię. W PDA i PNA może się też okazać, że w Polsce będziemy korzystać z jednego programu, a poza krajem - z innego. Zmusza to użytkownika do zmiany przyzwyczajeń. W Garminie wszystkie mapy współpracują ze sobą i użytkownik może sobie nawet nie zdawać sprawy, że korzysta z kilku map. Kupując mapy należy upewnić się, czy będą one działać z wybranym przez nas odbiornikiem. Jeśli nie mamy jeszcze odbiornika, jego wybór powinien być silnie uzależniony od jakości dostępnych map.

Jak z GPSem dojechać do Chin?

Do urządzeń Garmin można dokupić lub ściągnąć z Internetu mapy całego Świata. Mają one różną jakość, ale żaden inny producent nie oferuje niczego takiego. Dokładnych map egzotycznych regionów należy szukać na lokalnych rynkach. Przecież w Chinach prawdopodobnie nie kupimy dokładnej mapy Polski, a w Polsce - bez problemu…

Czy muszę kupić wiecej niż jedną mapę do urządzenia nawigacyjnego?

Jeśli mapa, którą masz, pokrywa interesujący Cię obszar i podaje zadowalające informacje, to oczywiście kupowanie drugiej mija się z celem. Jednak prędzej czy później możesz wyjechać poza obszar mapy lub zapragnąć mapy innego rodzaju (np. topograficznej lub żeglugowej) - wtedy trzeba ją kupić lub znaleźć w Internecie.Wiele map jest dostępnych za darmo i zupełnie legalnie.

Czy jedną mapę mogę skopiować na kilka urządzeń?

Zależy od mapy. Mapy niekomercyjne, dostępne w Internecie, oraz niektóre (głównie starsze) mapy płatne można instalować na wielu urządzeniach. Większość map komercyjnych ma natomiast ograniczoną liczbę urządzeń, na których będą działać - najczęściej jest to jedno, czasem dwa urządzenia. Po instalacji nastepuje rejestracja mapy, która trwale wiąże dany egzemplarz mapy z danym egzemplarzem urządzenia. W niektórych przypadkach mapę można zarejestrować na numer identyfikacyjny wymiennej karty pamięci - wtedy mapa taka może działać na różnych urządzeniach, do których włożymy tę kartę (oczywiście zawsze tylko na jednym naraz).

Źródło: http://blogn.pl/category/poradnik-gps

Turystyczne info

Kącik GPS

Podstawy GPS

Poradnik GPS

Przydatne linki

Bądź z nami w stałym kontakcie.

Kontakt

adres
PTTK Oddział Ziemi Tarnowskiej

FACEBOOK

PTTK

POMOC